Сәкен (Сәдуақас) Сейфуллин (1894–1938) – қазақтың көрнекті ақыны, жазушысы, мемлекет қайраткері, қазақ әдебиетінің негізін қалаушылардың бірі. Ол кеңес үкіметі орнаған жылдары жаңа қазақ әдебиетін қалыптастыруға үлкен үлес қосты.
Балалық және жастық шағы
Сәкен Сейфуллин 1894 жылы 15 қазанда қазіргі Қарағанды облысы, Жаңаарқа ауданында (Төңкеріс ауылында) дүниеге келген. Әкесі – Сейфолла, анасы – Жамал, екеуі де өнерге жақын, сауатты адамдар болған.
Сәкен алғашында ауыл молдасынан сауат ашып, кейін Нілді ауылындағы мектепте, Ақмола приход мектебінде, Ақмола қалалық училищесінде білім алады. 1913 жылы Омбыдағы мұғалімдер семинариясына түсіп, осында қазақтың зиялы қауым өкілдерімен жақын араласады.
Революциялық күрес және саяси қызметі
1917 жылғы Ақпан революциясынан кейін Сәкен саяси қызметке белсенді араласа бастайды. Ол «Жас қазақ» ұйымын құрып, «Тіршілік» газетінде қызмет етеді.
1918 жылы кеңес өкіметі орнаған соң, ол Ақмолада ревкомның мүшесі, кеңес үкіметінің белсенді жақтаушысы болды. Бірақ сол жылы ақ гвардияшылардың қолына түсіп, түрмеге қамалады. Түрмеден қашып шығып, большевиктер жағына қайта қосылады.
1920 жылы Қазақстанда кеңес үкіметі орнаған соң, Сәкен Сейфуллин жаңа үкіметтің басшылығында қызмет етеді. Ол Қазақ Автономиялық Кеңестік Социалистік Республикасының (ҚазАКСР) алғашқы үкіметінде хатшы, төраға қызметтерін атқарады.
Шығармашылығы
Сәкен Сейфуллин қазақ әдебиетінде кеңес дәуірінің жаңашыл жазушысы, ақыны ретінде танылды. Оның шығармалары жаңа заман, революция, жұмысшылар мен еңбекші халықтың өмірі туралы болды.
- «Өткен күндер» (1914) – алғашқы өлеңдер жинағы.
- «Асау тұлпар» (1922) – азамат соғысы кезіндегі оқиғалар мен күрескерлердің ерліктерін жырлайды.
- «Тар жол, тайғақ кешу» (1927) – өзінің өмірі мен революциялық күрес жолын сипаттайтын мемуарлық роман.
- «Көкшетау» (1929) – поэма, халықтың азаттығы мен күресін бейнелейді.
Сәкен Сейфуллин қазақ әдебиетіне пролетарлық поэзияны, жаңа әдеби стильді енгізген жазушы ретінде танылды. Ол қазақ тілін дамытуға, қазақ баспасөзін қалыптастыруға, оқулықтар мен ғылыми еңбектер жазуға да атсалысты.
Қуғын-сүргін және қаза болуы
Сәкен Сейфуллин 1937-1938 жылдары сталиндік репрессияның құрбаны болды. 1938 жылы 25 ақпанда «халық жауы» деген айыппен атылды.
1957 жылы Сәкен Сейфуллиннің есімі толық ақталып, оның еңбектері қайта жарық көрді.
Мұрасы және маңызы
Бүгінде Сәкен Сейфуллиннің есімі қазақ әдебиеті мен мәдениетінде ерекше орын алады. Оның құрметіне ескерткіштер, мектептер, көшелер, мұражайлар ашылған. Ол – қазақтың ұлттық рухын көтерген, әдебиетіне тың серпіліс әкелген қайраткер.