Көптеген зерттеулер көрсеткендей, қыс мезгілінде, әсіресе ақпан айында, адамдардың психологиялық жағдайы күрт нашарлауы мүмкін. Күннің қысқалығы, суық ауа райы, әлеуметтік оқшаулану және маусымдық аффективті бұзылыс (МАБ) депрессия мен күйзелісті күшейтеді. Осыған байланысты кейбір елдерде бұл кезеңде өзіне қол жұмсау оқиғаларының саны артуы мүмкін.
Маусымдық аффективті бұзылыс дегеніміз не?
МАБ – жылдың суық мезгілдерінде пайда болатын депрессияның бір түрі. Оның негізгі белгілері:
Көңіл күйдің төмендеуі;
Ұйқының бұзылуы (ұйқысыздық немесе шамадан тыс ұйқыға бейімділік);
Шаршау және энергияның жетіспеушілігі;
Өзін-өзі кінәлау, пайдасыздық сезімі;
Өмірге деген қызығушылықтың төмендеуі.
Ақпан айы неге қауіпті?
Күн сәулесінің жетіспеушілігі
Күннің қысқалығы адам ағзасындағы серотонин (көңіл күй гормоны) деңгейін төмендетіп, мелатонин (ұйқы гормоны) өндірісін арттырады. Бұл адамның өзін әлсіз, шаршаған және көңілсіз сезінуіне әкелуі мүмкін.
Әлеуметтік оқшаулану
Қыс мезгілінде адамдар үйде көбірек уақыт өткізеді, бұл жалғыздық пен оқшаулануды күшейтеді. Әлеуметтік қарым-қатынастың азаюы психикалық денсаулыққа теріс әсер етеді.
Қаржылық және эмоционалдық күйзеліс
Қаңтар мен ақпан айлары – мерекелерден кейінгі кезең, көптеген адамдар бұл уақытта қаржылық қиындықтарға тап болады. Сонымен қатар, жаңа жылдық мақсаттар орындалмай қалса, мотивация жоғалуы мүмкін.
Физикалық белсенділіктің төмендеуі
Суық ауа райы ашық ауада серуендеуге, спортпен айналысуға кедергі келтіреді. Ал физикалық белсенділіктің төмендеуі депрессия қаупін арттырады.
Күйзеліске түспеу және психикалық денсаулықты сақтау үшін мынадай шараларды қолдануға болады:
Таза ауада серуендеу – күн сәулесі серотонин деңгейін арттырады.
Дұрыс тамақтану – жеміс-жидек, көкөніс және омега-3 май қышқылдары бар өнімдерді тұтыну көңіл күйді жақсартады.
Белсенді өмір салты – дене жаттығулары эндорфин бөлінуін қамтамасыз етеді.
Әлеуметтік байланыстарды сақтау – жақындармен жиі сөйлесіп, ортақ іс-шараларға қатысу маңызды.
Қажет болған жағдайда кәсіби көмекке жүгіну – психологпен немесе психотерапевтпен кеңесу пайдалы.
Ақпан айы психологиялық тұрғыдан қиын кезең болуы мүмкін, бірақ бұл уақытты қауіпсіз және жағымды өткізуге болады. Егер сіз немесе жақындарыңызда күйзеліс белгілерін байқасаңыз, оларды жалғыз қалдырмай, көмек көрсетіңіз. Ең бастысы – көмек сұраудан қорықпау және өз денсаулығыңызға көңіл бөлу.