АҚШ-тағы келіссөздер Украина президенті Владимир Зеленский үшін қиын сынаққа айналды. Кездесулерден кейін Зеленский Ақ үйден жоспарланған уақыттан бұрын кетіп қалды, ал Трамп Зеленскийдің бейбітшілікке дайын емес екенін мәлімдеді.Бұл туралы Ushqyn.kz хабарлайды.
Келіссөздердің сәтсіздігі
Келіссөздерден кейінгі жоспарланған Зеленский мен Трамптың бірлескен баспасөз мәслихаты өткізілмей қалды. Сонымен қатар, АҚШ пен Украина арасындағы табиғи ресурстар бойынша маңызды келісімге де қол қойылмайтын болды. Бұл жағдай АҚШ-тың жаңа әкімшілігінің Украинаға қатысты саясатын түбегейлі қайта қарауы мүмкін екенін көрсетеді.
Трамптың негізгі тезисі – «АҚШ мүддесі бірінші орында». Ол Зеленскийді АҚШ-қа құрметсіздік танытты деп айыптап, Украинаға бейбіт келіссөздерге баруға дайын емес деген баға берді. Ал Ақ үй бұл позицияны қолдап, «Президент Трамп пен вице-президент Вэнс бірінші кезекте АҚШ мүддесін қорғайды» деп ресми мәлімдеме жасады.
Еуропа Зеленскийді қолдайды
Трамптың қатаң ұстанымына қарамастан, Еуропа елдері Зеленскийге қолдау білдіруде. Польша премьері Дональд Туск, Испания премьері Педро Санчес, Литва президенті Гитанас Науседа және Германияның қазіргі канцлері Олаф Шолц Украинамен бірге екендерін айтты.
Франция президенті Эммануэль Макрон:
«Ресей – агрессор, Украина – жәбірленуші! Біз санкциялар салу арқылы дұрыс шешім қабылдадық!» – деп мәлімдеді.
Ал Еурокомиссия басшысы Урсула фон дер Ляен Зеленскийге үндеу жасап:
«Біз Украинада әділ бейбітшілік орнағанша сіздермен біргеміз!» – деді.
Трампты кім қолдады?
Трамптың ұстанымын ашық қолдаған үш негізгі тұлға бар:
Венгрия премьері Виктор Орбан
Ресейдің экс-президенті Дмитрий Медведев
Tesla және SpaceX басшысы Илон Маск
Сонымен қатар, АҚШ-тың әскери-саяси элитасы түгелдей дерлік Трамптың ұстанымын қолдап отыр. Олардың ортақ тезисі: «Трамп Америка мүддесін бірінші орынға қойды».
Зеленскийдің дипломатиялық әрекеті
Осы оқиғалардан кейін Зеленский Еуропалық кеңес басшысы Шарль Мишельмен, Франция президенті Макронмен және НАТО Бас хатшысы Марк Рюттемен жедел телефон арқылы сөйлесті. Олар Украинаға қолдау білдіріп, жағдайды талқылады.
Еуродипломатия басшысы Кая Каллас Украинаға әскери көмекті арттыратынын мәлімдеп, «Әлемдік демократияға жаңа лидер керек» деп ашық мәлімдеме жасады.
Украина мен АҚШ арасындағы қарым-қатынас өзгеріске ұшырай ма?
Зеленскийдің Вашингтондағы сапары үлкен дипломатиялық дағдарысқа айналды. Трамп әкімшілігі Украинаға тікелей әскери қолдау көрсетуден бас тартып, бейбіт келіссөздерге басымдық беретінін байқатты. Ал Еуропа елдері Украинаға қолдау білдіріп, көмекті күшейтуге уәде берді.
Бұл жағдай Украина мен АҚШ арасындағы стратегиялық әріптестіктің әлсіреуіне алып келуі мүмкін. Сонымен қатар, Еуропа елдері Украинаға әскери және қаржылай көмекті ұлғайтуға мәжбүр болуы ықтимал.Алдағы уақытта бұл дипломатиялық текетірес қалай өрбитіні белгісіз, бірақ Трамптың позициясы Киев үшін үлкен сынақ болары анық.